Het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) is bedoeld om de (regionale) economie een steuntje in de rug te geven. Het draagt bij aan de versterking van de concurrentiepositie, de economische groei, een betere kwaliteit van leven en meer duurzame ontwikkeling in Europa. In Nederland richt het EFRO zich op het versterken van de regionale concurrentiekracht en het vergroten van de werkgelegenheid.
Doelstellingen en doelgroepen EFRO
De investeringen van het programma zijn gericht op enkele prioriteitsgebieden. Voor Nederland zijn dit:
- Innovatie en onderzoek
- De koolstofarme economie
Nederland heeft vier operationele EFRO programma’s (OP) opgesteld gekoppeld aan een regio. De vier operationele programma’s richten zich op het bevorderen van innovatie bij het MKB en ontwikkelingen binnen het thema koolstofarme economie. Elke regio heeft een eigen deel van het budget en de managementautoriteiten hebben de mogelijkheid het programma geleidelijk open te stellen en kunnen het budget verdelen op basis van tenders, óf op volgorde van ontvangst met variërende subsidiepercentages (± 35%)
De voornaamste doelgroep van de vier OP’s zijn midden- en kleinbedrijven. Daarnaast komen ook kennisinstellingen en maatschappelijke organisaties in aanmerking.
Belangrijk is dat er in regionale context wordt samengewerkt en dat de doelstelling van de aanvrager(s) en de innovatie aansluit bij de beleidsdoeleinden en de RIS3 (Research and Innovation Strategy for Smart Specialization). Financiering is altijd een combinatie van EFRO gelden, de provincies, het rijk en de projectuitvoerders zelf.
REACT-EU
De OPs hebben in 2021 een tijdelijke extra financieringsbron gekregen: de REACT-EU gelden. Deze gelden zijn bedoeld voor crisisherstel in relatie tot de COVID-19 pandemie en diens verstrekkende economische en sociale gevolgen. De speerpunten zijn een groen, digitaal en veerkrachtig herstel van de economie. De gelden worden uitgezet binnen de vier OP’s.
OP-West (Kansen voor West III)
OP-West is bestemd voor de provincies Noord- en Zuid-Holland, Utrecht en Flevoland en de vier grote steden Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht. Het programma heeft tevens een eigen naam, namelijk Kansen voor West.
Programma 2022-2029
De verschillende calls die verdeeld over deze periode gepubliceerd zullen worden, hebben betrekking op de volgende thema’s:
- Innovatie;
- Energie-efficiëntie;
- Hernieuwbare energie;
- Energiesystemen;
- Circulaire economie; en
- Duurzame stedelijke ontwikkeling.
Het totale budget bedraagt € 237 miljoen, waarvan € 200 miljoen gefinancierd wordt door EFRO en € 37 miljoen door het rijk.
De meest recente ronde van openstellingen is op 17 april 2023 van start gegaan.
Tevens zet Kansen voor West II geld uit van het Just Transition Fund (JTF), specifiek in de regio’s IJmond en Rijnmond.. Het doel van dit Europese fonds is het versnellen van de energietransitie in Europese industriële regio’s. De eerste subsidieoproep in dit kader zal naar verwachting in december 2022 worden gepubliceerd, met een verwachte tweede en derde ronde in respectievelijk 2023 en 2024. Zowel nieuwe als bestaande industriële ketens maken kans. Voor het aankomende jaar geldt een budget van € 31,1 miljoen, met een maximaal subsidiebedrag van € 2 miljoen per project en een subsidiepercentage van 50%.
Stimuleringsregelingen
Tevens is er nog wat geld beschikbaar vanuit het vorige programma. Momenteel zijn er voor het MKB verschillende kleinere vouchers verkrijgbaar. Zo is er de stimuleringsregeling bio-based industries voor MKB-ers of mid-caps die een kennisvraag hebben voor kennispartners DSM, TU Delft en CE Delft m.b.t. de techno-economische bottlenecks van een biobased business case (deadline 30 juni 2023). MKB-ers in de maak(maintenance)industrie die inzicht willen krijgen in de mogelijke digitaliseringstoepassingen in het maakproces of het ontwikkelen van dergelijke toepassingen konden subsidie aanvragen binnen de stimuleringsregeling Smart Industry (gesloten).
Kansen voor West II heeft in het afgelopen jaar enkele subsidieoproepen gedaan speciaal ten behoeve van REACT-EU. Deze zijn nu reeds overtekend. Er bestaat echter een mogelijkheid dat hier nogmaals een financiële impuls aan zal worden gegeven in het komende jaar. Wij zullen hierover berichten middels onze website en social media kanalen.
OP-Noord
OP-Noord heeft betrekking op de provincies Drenthe, Fryslân, Groningen en de gemeenten Assen, Emmen, Leeuwarden en Groningen. Het programma wordt uitgezet door Samenwerkingsverband Noord-Nederland (SNN).
Programma 2021-2027
Het nieuwe programma voor de periode 2021-2027 zal vanaf 14 april van start gaan.
De transities naar een circulaire economie, duurzame energie, positieve gezondheid en digitalisering zullen leidend zijn voor het nieuwe programma, waarbij economische en maatschappelijke vooruitgang zoveel mogelijk in samenhang worden genomen. Men definieert de volgende prioriteiten:
- Vergroten van het vermogen van het MKB om te innoveren. Hierbij komt ten opzichte van eerdere jaren minder focus op individuele innovatietrajecten, en meer op het vergroten van de groep van innovatieve bedrijven in Noord-Nederland.
- Wegnemen van obstakels voor innovaties binnen bedrijven, middels investeringen in innovatief ondernemerschap, human capital, digitalisering en interregionale samenwerking.
- Samenwerking tussen bedrijven onderling, evenals tussen bedrijven, kennisinstellingen, overheden en maatschappelijke organisaties.
OP-Zuid
OP-Zuid heeft betrekking op de provincies Limburg, Noord-Brabant en Zeeland. Het wordt uitgezet en beheerd door Stimulus Programmamanagement.
Programma 2021-2027
Het nieuwe programma voor de periode 2021-2027 gaat voor de eerste keer open vanaf 24 april en sluit 26 mei. De tweede openstelling is van 2 oktober tot net met 17 november 2023. De volgende prioriteiten zullen bepalend zijn voor het nieuwe programma:
- Innovatiebevordering
- Innovatie van het opwekken van hernieuwbare energie
- Het ontwikkelen van slimme energiesystemen
Daarnaast is er gekozen voor 5 thema’s, namelijk energie; klimaat; grondstoffen; landbouw & voeding; en gezondheid.
Het totale budget voor OP-Zuid 2021-2027 wordt geschat op € 312 miljoen, waarvan € 110 miljoen afkomstig is van de EU EFRO gelden. Voor het jaar 2023 komt dit neer op een totaal budget van ongeveer € 40 miljoen voor de twee openstellingen gezamenlijk
EFRO-Oost
EFRO-Oost heeft betrekking op de provincies Gelderland en Overijssel.
Programma 2021-2027
Regeling Innovatieprojecten september 2022 (ook beschikbaar in 2023)
Aanvragen kunnen worden ingediend vanaf 15 september 2022. Het beschikbare budget voor deze openstelling bedraagt €15 miljoen. De aanvraag zal worden behandeld op basis van het first come, first serve principe. Het is dus zaak subsidieaanvragen zo snel mogelijk na opening van de regeling in te dienen.
De volgende twee prioriteiten zijn bepalend voor het nieuwe programma:
- Innovatie: bewerkstelligen van een innovatieve, slimme en economische transformatie door de onderzoeks- en innovatiecapaciteit van het MKB te versterken en geavanceerde technologieën in te zetten middels samenwerking tussen het bedrijfsleven, kennisinstellingen en maatschappelijke organisaties.
- Vergroening: innovatie, demonstratie en acceptatie van slimme oplossingen in de energietransitie.
Het nieuwe OP-Oost budget bedraagt € 126 miljoen. Tijdens de eerste opening van het nieuwe programma lag de focus op marktgerichte innovaties met een lager TRL-niveau. De tweede ronde is open vanaf 15 september 2022 en sluit 15 maart 2023. Deze ronde biedt meer ruimte voor demonstratieprojecten met een hoger TRL-niveau.
Het subsidiebedrag per aanvraag is minimaal €350.000 en maximaal €750.000 en bedraagt maximaal 40% van de projectkosten. MKB-ondernemingen kunnen tot maximaal 50% subsidie krijgen. Bij deze regeling moet er sprake zijn van minimaal 3 samenwerkende partners, waarvan minimaal 1 een mkb’er is.
Regeling Demonstratie- of Testprojecten
EFRO Oost stelt met ingang van 1 maart 2023 9:00 uur €11 miljoen beschikbaar voor test- en demonstratieprojecten (TRL 6-8) om te zorgen voor een versnelde marktintroductie van producten of diensten. Activiteiten waaraan gedacht kan worden zijn proeftuinen met testmogelijkheden en living labs. In de living labs worden prototypes gedemonstreerd in een operationele omgeving.
Het subsidiebedrag per aanvraag is minimaal €350.000 en maximaal €1.000.000 en bedraagt maximaal 40% van de projectkosten. Voor het mkb bedraagt het subsidiepercentage maximaal 50% van de projectkosten.
Een samenwerkingsverband van minimaal 2 partners kan een voorstel indienen, waarvan minimaal 1 partner een mkb’er is. Ook hier geldt dat de aanvragen worden behandeld op volgorde van binnenkomst.
REACT-EU
Alhoewel de rest van het programma nog niet is gepubliceerd, staat er sinds 15 december 2021 al één grote subsidieoproep open, en dat is REACT-EU. Twee soorten projecten komen in aanmerking voor deze regeling, namelijk ontwikkelingsprojecten en zogenaamde ‘gedeelde faciliteiten’. Per groep zijn er de volgende speerpunten:
Ontwikkelingsprojecten:
- Experimentele ontwikkeling TRL 5 t/m 8;
- Investering in technologieën gericht op milieubescherming; productie en distributie van hernieuwbare energiebronnen, energieopslag, energie-efficiëntie en gebruik van hernieuwbare energie bij bedrijven, openbare gebouwen en in de woningbouw; terugdringen of hergebruik van grondstoffen en mineralen; of het vervangen van grondstoffen door biologische alternatieven.
Gedeelde faciliteiten:
- Economische structuurversterking middels gerichte investeringen in gedeelde faciliteiten die tot doel hebben het MKB de mogelijkheid te geven om nieuwe ideeën en producten op een toegankelijke manier te testen, door te ontwikkelen en op te schalen.
Projecten kunnen minimaal € 600.000 en maximaal € 5.000.000 subsidie ontvangen, met een subsidiepercentage van 70%. In totaal is er voor ontwikkelingsprojecten € 32 miljoen beschikbaar (€ 19,5 miljoen voor Gelderland; € 12,5 miljoen voor Overijssel) en € 20 miljoen voor gedeelde faciliteiten (€ 13 miljoen voor Gelderland; € 7 miljoen voor Overijssel).
De subsidieoproep is inmiddels gesloten.
Meer weten?
Heeft u een MKB bedrijf, kennisinstelling of maatschappelijke organisatie en wilt u graag samenwerken en investeren in (technologische) innovatie? Dan bieden de EFRO programma’s mogelijk subsidiekansen. Neem vrijblijvend contact met ons op om de mogelijkheden te verkennen.
Enkele projectvoorbeelden EFRO
EFRO KvW1: Tomaten op afvalwater
EFRO GO: Dutch Innovative Pool (DIPool)
EFRO KvW1: Verbetering natuurkwaliteit Westduinpark
Deze factsheet beoogt een snel overzicht te geven van de doelstellingen, structuur en voorwaarden van deze subsidieregeling. Op basis van deze informatie kunnen geen conclusies worden getrokken. Bovendien heeft dit document geen juridische status.
Volg ons op LinkedIn!