De uitdagingen van de energietransitie
Het zal niemand ontgaan zijn: hernieuwbare energie is een steeds belangrijkere factor binnen het energiesysteem. De meningen lopen uiteen over het ambitieniveau en wat de toekomstige rol van olie en gas zal zijn. Echter, voorop staat dat de energiemix steeds meer en in versnelde mate gaat bestaan uit hernieuwbare bronnen, zoals windenergie en zonne-energie.
Deze transitie leidt tot nieuwe uitdagingen binnen het energiesysteem. Aan de ene kant heeft dit te maken met de afstemming van vraag en aanbod en het stabilisering van het elektriciteitsnet: de zon schijnt helaas niet altijd en de wind kan gaan liggen (intermittency/discontinuïteit). Daarnaast wordt hernieuwbare energie niet altijd opgewekt daar waar het afgenomen wordt: zonneweides hebben ruimte nodig en aan windenergie kleeft vaak een not-in-my-back-yard mentaliteit.
Er zijn daarom slimme oplossingen nodig, vanuit de markt. De ontwikkeling hiervan wordt gestimuleerd met diverse subsidies..
Welke rol speelt energieopslag?
Energieopslag biedt een oplossing voor bovengenoemde uitdagingen. Hierbij kan een indeling gemaakt worden naar hoe lang de opgewekte energie opgeslagen moet worden:
- Korte termijn opslag, zoals supercondensatoren en vliegwielen, bieden een oplossing voor het balanceren van het net en het opvangen van pieken en dalen in de elektriciteitsproductie (peak shaving).
- Middellange termijn opslag, zoals batterijen, luchtdruk en stuwmeren, bieden een oplossing voor de intermittency van hernieuwbare energiebronnen
- Lange termijn opslag in de vorm van energiedragers, zoals waterstof, methanol en ammoniak, leggen energie vast in een vorm die voor langere tijd kan worden opgeslagen en waar nodig getransporteerd.
Welke subsidiekansen zijn er voor energieopslag?
Zowel de Europese Unie als de Nederlandse overheid hebben duidelijke doelstellingen als het gaat om de energietransitie. Om deze ambities waar te maken, bestaan er subsidies en stimuleringsmaatregelingen. Voorbeelden hiervan zijn:
- Topsector Energieregelingen (TSE)
- Secure, Clean and Efficient Energy werkprogramma binnen Horizon 2020 programma
- Energie Investeringsaftrek (EIA)
- Stimulering Duurzame Energieproductie (SDE).
Opvallend is, dat deze programma’s zich op het moment nog heel erg sterk richten op de opwekking van hernieuwbare energie. Mogelijkheden voor energieopslag zijn er ook, maar deze zijn soms wat moeilijker te vinden.
EIA en SDE: Voorbeeld waar energieopslag niet vertegenwoordigd is, zijn de EIA en SDE. In geval van de Stimulering Duurzame Energieproductie is dat wellicht te verwachten. Het gaat hier per slot van rekening om een regeling die tegemoetkomt aan het feit dat hernieuwbare energie nog niet rendabel is (hoewel prijsverschillen tussen groene en grijze stroom steeds kleiner worden). Energieopslag zou echter niet misstaan in de Energie Investeringsaftrek, waarbij de overheid investeringen in energiezuinige en duurzame energie wil stimuleren.
TSE en Horizon 2020: Daar waar het gaat om nieuwe technologische innovaties, kan gekeken worden naar programma’s zoals de Topsector Energieregelingen of het Secure, Clean and Efficient Energy werkprogramma binnen Horizon 2020. Daarnaast liggen er kansen in de meer generieke innovatieregelingen, zoals Eurostars, EFRO en Interreg.
Ook binnen de energieregelingen is het zoeken naar de kansen voor energieopslag. De belangrijkste kansen binnen de Topsector Energieregelingen zijn te vinden in de Demonstratie Energie Innovatie (DEI), Urban Energy en Hernieuwbare-energieprojecten (in geval van het laatste alleen in combinatie met energieopwekking). Daarnaast zijn er een handjevol call for proposals binnen Horizon 2020 die zich richten op energieopslag.
Samen verkennen welk programma bij u past?
Richt uw project zich alleen op energieopslag of integreert u dit met de opwekking van duurzame energie? Heeft u net een eurekamoment beleefd of staat u op het punt om de markt te veroveren? Aan de hand van dit soort vragen onderzoeken wij graag met u welke subsidieprogramma’s het beste bij u passen.
