Wat een ontzettend mooie dag om op pad te gaan voor een interview met een, zoals het zich aan de telefoon aanhoorde, ontzettend vlotte, vriendelijke hoogleraar. En ik had het goed gehoord…
Merle de Kreuk is hoogleraar aan de TU Delft, Faculteit van Civiele Techniek en Geowetenschappen. Met haar vriend en twee zoons van 15 en 12 jaar woont ze in Den Haag. Op een geweldige locatie. De keuken, in een verbouwde doorgang naar voormalige kassen, biedt een mooie zonnige, lichte plek.
Als we ons met een kop koffie in de zonnige keuken gestationeerd hebben en de laptop up-and-running is begin ik mijn vragenvuur. En zo ontzettend leuk: ik krijg ook een “antwoordenvuur”. Geweldig! Niet bij te houden. Gelukkig biedt een voicerecorder uitkomst, als je hem tenminste op tijd aanzet…
Merle is afgestudeerd aan de Wageningen Universiteit. En in vogelvlucht: daarna werkte ze drie jaar bij IHC. Van 2000 tot 2009 ging ze terug naar de TU Delft en promoveerde in de groep van Marc van Loosdrecht. Daar werkte ze aan de ontwikkeling van afvalwaterzuivering met aeroob korrelslib, later op de markt gebracht als Nereda. “Toen deze technologie in 2012 in Epe werd gerealiseerd liep ik die hele week rond met een dikke grijns.”
Vanaf 2009 werkte ze bij Waterschap Hollandse Delta als innovatietechnoloog, maar de drang naar de wetenschap bleef. In de groep van Jules van Lier kwam een positie als universitair docent vrij, Merle solliciteerde en pakte haar academische carrière weer op.
Hoe is dat werken met studenten?
“Ik vind dat echt superleuk. Het is geweldig om interactie en discussie met ze te hebben”. Merle zet zich ook in voor innovatie in het onderwijs. Ze neemt bijvoorbeeld kennisclips op, video’s van ongeveer 10 minuten. “Ik zie het als een toevoeging aan het reguliere onderwijs. Nieuwe technieken in mijn onderwijs inbrengen, dat vind ik echt heel erg leuk.”
Eerste kennismaking met Evers + Manders schot in de roos
Merle raakte voor de eerste keer in aanraking met Evers + Manders bij het Waterschap. “Jullie hielpen bij een Kaderrichtlijn Water Innovatieprogramma voor de Anammox technologie die we daar gingen piloten. Die aanvraag is gehonoreerd, we zijn zelfs als eerste geëindigd in de ranking. Ook een leuk visitekaartje voor jullie natuurlijk.”
Voor je persoonlijke grants heb je ons ook weer opgezocht?
“Ja, eerst voor mijn vidi-aanvraag. De faculteit had Aspasia gelden ontvangen en een deel daarvan wordt ingezet voor nieuw vrouwelijk talent. Mijn aanvraag werd gehonoreerd zodat ik jullie kon vragen voor ondersteuning. En nu heb ik net de ERC Consolidator aanvraag ingediend waarvoor ik jullie ook ingeschakeld heb.”
Wat vind je sterk aan onze begeleiding en ondersteuning?
“Er worden kritisch vragen gesteld zonder hele diepe achtergrondkennis, maar wel met voldoende verstand van zaken en analytisch denkniveau om mee te kunnen denken en de juiste vragen te stellen. Er wordt focus aangebracht, terug naar waar het om gaat. Maar jullie blijven ook doorvragen en net zo lang prikken tot scherp is wat ík nou echt wil. Jullie dwingen me te denken over waar ik goed in ben, waarom ik kan bijdragen aan het onderzoek, waarom juist ík dit moet doen. Het houdt mij scherp. Maar ook de focus op het halen van de deadlines en het meedenken hoe dingen beter geformuleerd kunnen worden. Natuurlijk kan ik hiervoor ook collega’s vragen, maar die weten net teveel details dus daardoor is er minder focus op de grote lijn. “
ERC Consolidator en Merle’s weg
Wat is het onderwerp van je ERC-Consolidator aanvraag?
“Bij de afbraak van actief slib en aeroob korrelslib is hydrolyse de eerste stap die bepalend is voor de opbrengst. Naar die hydrolyse stap wordt wel gekeken maar deze is nog niet echt goed begrepen. Ik probeer innovatieve, analytische technieken in te brengen om zaken te kunnen meten die anderen nog niet meten. Dan kun je beter inzichtelijk maken wat er nu precies gebeurt. Daarmee kun je iets gaan versnellen en stimuleren. Nu is het allemaal heel erg Black Box. Men probeert nu iets en dat werkt wel of niet, en dan gaan ze weer door naar het volgende.”
Hoe verloopt het proces van een ERC-aanvraag?
“Je moet een extended synopsis van 5 pagina’s inleveren en een projectvoorstel dat 15 pagina’s omvat. En vergis je niet: je moet zeker een dag uittrekken voor het indienen via de website, als je je documenten tenminste al klaar hebt. ”
Onze adviseur heeft sessies georganiseerd met peers?
“Klopt. Ik heb Mike Jetten en Grietje Zeeman, van buiten mijn onderzoeksgroep, gevraagd mee te lezen. Ik heb bewust voor hen gekozen omdat ze er verder vanaf staan. Zij dwongen me het onderzoek duidelijker en scherper neer te zetten. Ik heb ook mijn PhD’s en postdoc mee laten lezen. Vanwege hun input, maar ook om het proces te tonen en ze mee te nemen in mijn worsteling. Zo zien ze wat er van je verwacht wordt in de academische hoek. Mijn appje met bevestiging van de indiening en een bedankje voor al hun inspiratie was om de indiening met ze te vieren. Het werd onwijs gewaardeerd.”
Ik begrijp dat de zweep een rol speelt in de relatie met Evers + Manders?
Merle lacht. “We maken altijd grapjes over de zweep van mijn adviseur: “Ben je al wat verder gekomen, nu moet je toch echt opschieten, anders halen we het nooit meer, de deadline komt eraan.” Doet hij dat niet dan is de dag altijd gevuld met dingen die op dat moment veel urgenter zijn. Die zweep heb ik echt wel nodig.’
Als ik vraag naar de termijn die nodig was om in te dienen moet Merle lachen.
“De termijn? Tja, ik wilde de aanvraag eerst vorig jaar indienen. Ik begreep van Mike Jetten, die al vaker een ERC gewonnen had, dat je minimaal 21 tot 24 dagen nodig hebt om je aanvraag goed te kunnen schrijven. Dus met de Kerstvakantie met de kids naar m’n ouders, het idee zat in mijn hoofd dus ik zou daar goed gefocust kunnen schrijven. Helaas, ik heb een halve dag naar m’n laptop gestaard maar kreeg geen letter op papier. Alleen maar paniek om de deadline. Ik besloot het een jaar uit te stellen. Wel heb ik toen de afspraak gemaakt, ook met jullie, om eerder te beginnen.”
Ze lacht weer. “Dat is niet helemaal gelukt. Ik ben een aantal keer bij jullie op kantoor geweest. Dat leverde een korte beschrijving van het onderzoek op, die we hebben gebruikt in de sessies met Mike en Grietje. Voor het schrijven van het voorstel wilde ik weer de kerstvakantie gebruiken. De deadline was 7 februari en het moest echt gaan gebeuren. Toen opeens kreeg ik de oproep voor een enkeloperatie. 7 Januari stond ik op de rol. Dat is echt mijn redding geweest. Ik kon na de operatie toch alleen maar zitten, dus ik heb direct erna tot aan de deadline alleen maar geschreven.”
“Tuurlijk ging het met ups-and-downs. Mijn kwaal is dat ik eerst een aantal dagen om m’n laptop cirkel voordat ik echt een begin heb. Maar ook nu gaven jullie zo nodig een duwtje in de goede richting, zodat ik over een dood punt heen kwam. Ben ik bij de Universiteit en plan ik dagen vrij, dan zijn er altijd zaken die ook nodig zijn. Dan heb je daar geen tijd voor. Daar had ik het echt niet voor elkaar gekregen. Als ik de ERC krijg gaat er een bloemetje naar de planning chirurgie van het Haga Ziekenhuis. En tegen mijn collega zei ik al: Als je een ERC wilt schrijven, moet je zorgen dat je geopereerd wordt!”
Merle zegt dat het wel sneller kan, maar door de wetenschap dat alles superstrak volgens de EU-regels moet wilde ze zeker weten dat de indiening aan alle kanten klopte. “Bij NWO heb je nog net iets meer speelruimte, bij de EU is het echt heel erg strak.”
Spagaat voor succesvolle wetenschappers
Merle geeft aan dat het wel het drama is waar ze als wetenschappers in zitten. Aan de ene kant zijn er grants voor succesvolle wetenschappers om ze verder te helpen maar aan de andere kant heb je als succesvol wetenschapper geen tijd om zo’n grant application te schrijven. Dan ben je zo vol met al die dingen die bij wetenschap horen. “En, je kunt ook zien hoe duur het is voor zo’n universiteit om zo’n onderzoeksaanvraag te schrijven, met maar 12% kans van slagen. Van de 10 wetenschappers die er allemaal zo ontzettend veel tijd in steken is er maar één die die twee miljoen krijgt. Het is natuurlijk hartstikke veel geld maar er moet ook veel tijd ingestoken worden. Ook al worden de personal grants heel hoog gewaardeerd, dit is toch wel het lastige van het systeem.”
Resultaat aanvraag laat op zich wachten
Wanneer hoor je definitief of je aanvraag het gered heeft?
“Het duurt nu zes maanden tot ik feedback krijg op de synopsis. Als ik door ben gaat de aanvraag naar de reviewers. Als je dan hoge scores hebt, mag je in oktober op interview. Of ik het gehaald heb zou ik in december moeten horen, en dan kan je in april 2020 starten. En als je het hebt over zaken die misschien anders zouden kunnen? Nou, dit! Ik heb nu een goed idee, nu is het relevant. Waarschijnlijk is het dat nog steeds in 2020 en heeft niemand anders het bedacht, maar ik moet wel erg, erg lang wachten.”
Wat levert een gehonoreerde aanvraag op?
“Als je aanvraag gehonoreerd wordt krijg je twee miljoen euro om capaciteit in te zetten voor onderzoek. Op jullie advies heb ik ook nog investeringsgeld voor een innovatieve NMR-techniek aangevraagd. En ja, inderdaad, je krijgt er ook een stuk aanzien erbij. Je staat meteen weer op een vinklijstje met het stempel: goedgekeurd door de EU.”
Heeft iedereen de ondersteuning van een bureau nodig?
“Dat ligt erg aan de persoon. Ik heb ook collega’s bij wie het schrijven makkelijker gaat en die minder feedback nodig hebben. Deze personal grants zijn heel eenzaam. Het moet helemaal vanuit jezelf komen, dus ik vind de samenwerking erg fijn.“
Voor welke valkuilen zou je de volgende ERC-aanvrager willen waarschuwen?
“De benodigde tijd; reken echt op heel veel dagen. Zorg voor mensen in je netwerk die mee kunnen lezen. En schakel hulp in, bijvoorbeeld in de vorm van een solide bureau, anders wordt het echt heel moeilijk.”
Met hartelijke dank aan Merle voor het ontzettend leuke interview,
Henny Doppenberg
Marketing en communicatie