De klassieke definitie van gezondheid als afwezigheid van ziekte is achterhaald. Dit is ook zo voor zorgconcepten, waarbij de zorg rond een (chronische) ziekte wordt georganiseerd. Disease management maakt langzamerhand plaats voor nieuwe innovatieve concepten, zoals person centered care ofwel persoonsgerichte zorg, waarbij de zorg niet alleen multidisciplinair maar ook op maat wordt geleverd. Het individu en zijn omgeving staat centraal en niet de ziekte zelf. Door het voortschrijdende proces van individualisering krijgt het individu steeds meer eigen verantwoordelijkheid voor zijn gezondheidsgedrag. Preventieve en gezondheidsinterventies worden ingezet om dit gedrag positief te beïnvloeden.
De vraag is of de risico- en doelgroepen benadering nog wel past bij persoonsgerichte zorg? Of gaan we steeds meer naar methoden die aansluiten op de individuele wensen en behoeften van het individu, zoals bijvoorbeeld zelfmanagement? Onderzoek naar de effectiviteit van gezondheidsinterventies heeft de afgelopen jaren geleid tot meer inzicht in wat wél en wat niet werkt, en tegen welke kosten. Subsidieprogramma’s die hier aan bijdragen zijn o.a. de ZonMw programma’s Preventie, Zorg voor Jeugd, DoelmatigheidsOnderzoek en het Nationaal Programma Ouderenzorg (NPO).
Maar we zijn er nog niet. Als het gaat om preventie, dan lees je dat er eigenlijk nog geen bewezen effectieve interventies zijn die bijdragen aan een langdurige gezonde leefstijl. Dit komt omdat de sociale en fysieke omgeving, evenals de sociaal economische status van grote invloed zijn op het individu en zijn intenties om zich al dan niet gezond te gedragen.
ZonMw en de Hartstichting hebben een gezamenlijke call Gezond leven, goed voor je hart! opengesteld, waarin nieuwe manieren kunnen worden onderzocht om een gezonde leefstijl lang vol te houden. Als samenwerkingsverband van 3 partners kunt u maar liefst € 2,5 miljoen aanvragen voor bijvoorbeeld interventie onderzoek in een real-life setting. http://www.zonmw.nl/nl/subsidies/subsidiekalender/detail/item/gezond-leven-goed-voor-je-hart/
Een andere actuele call die open staat is het ZonMw-programma Memorabel. Het gaat hier om actie-onderzoek of ontwerpgericht onderzoek naar het antwoord op kennisvragen m.b.t. de zorg en ondersteuning van mensen met dementie. Het kan gaan om interventies of best practices die onvoldoende zijn onderbouwd of waarvan de resultaten van implementatie onvoldoende bekend zijn. Als samenwerkingsverband van onder meer zorgaanbieders, gemeenten en zorgverzekeraars kunt u maximaal € 150.000,- aanvragen. http://www.zonmw.nl/nl/subsidies/subsidiekalender/detail/item/memorabel-kennisvragen-uit-de-praktijk/
De deadline voor beide calls is half mei 2016. Misschien heeft u al een concreet idee voor een onderzoek dat nog verdere aanscherping behoeft? Of u heeft al een kant-en-klaar voorstel, waar u nog een laatste blik op wilt laten werpen? Als de komende deadlines te vroeg zijn, is het nu het moment om al van gedachten te wisselen, zodat u goed voorbereid bij de volgende mogelijkheid uw aanvraag kunt indienen.
Saskia van den Toorn