Daar waar het bij de verduurzaming in het verleden vooral ging om duurzame energie en energiebesparing, voert nu CO2-reductie de boventoon. Langzaam maar zeker begint zich een verschuiving naar CO2-reductie af te tekenen in de verschillende subsidieprogramma’s rondom klimaat en de energietransitie. Dit blog gaat in op de voorgenomen veranderingen binnen de subsidieregeling Demonstratie Energie-Innovatie (DEI).
Van energie-innovatie naar CO2-innovatie
In het regeerakkoord is een bedrage van € 300 miljoen per jaar gereserveerd voor het klimaat (de klimaatenvelop). In oktober dit jaar heeft minister Wiebes van EZK de Tweede Kamer geïnformeerd over hoe dit bedrag in 2019 zal worden ingezet. Hierbij ligt een belangrijke focus op pilot- en demonstratieprojecten. Dit vertaalt zich in een uitbreiding van de subsidieregeling Demonstratie Energie-Innovatie. Evers + Manders zet de belangrijkste veranderingen voor u op een rijtje:
1. CO2 voorop
De DEI had als doel om nieuwe Nederlandse energie-innovaties in de etalage te zetten. Uiteraard ging het bij de regeling om duurzame energie en energiebesparing. Echter, de versterking van Nederlandse economie stond voorop. De DEI nieuwe stijl laat de economische impact varen. Het gaat er nu in mindere mate om wat het project de BV Nederland oplevert; de focus ligt op CO2-reductie. Wel moeten er bij demonstratieprojecten een exploitatierekening worden opgenomen om de economische haalbaarheid van het project te onderbouwen.
2. Eén loket, meerdere luiken
Voorheen werd de DEI gezien als één grote pot met geld voor energie-innovaties. Diezelfde pot bestaat in 2019 nog steeds. Echter, in 2019 worden er binnen het DEI-landschap meerdere potjes naast gezet, ieder gericht op een specifieke doelgroep. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de onderwerpen en de voorgenomen budgetten.
| Thema | Budget |
|---|---|
| Energie-innovatie (traditionele DEI-regeling) | € 34 miljoen |
| Flexibilisering elektriciteitssysteem (waterstof, energieopslag en conversie, demand-side respons, CO2-vrij regelvermogen, flexibiliteit infrastructuur) | € 35 miljoen |
| Ruimtelijke inpassing (landelijke inpassing zon en wind, zon en wind in infrastructuur, ruimtegebrek zon en wind op zee, terugdringen ecologische effecten wind/zonneparken, zon in de gebouwde omgeving) | € 10 miljoen |
| CO2-reductie in de industrie (recycling, CCUS, infrastructuur) | € 30 miljoen |
| Aardgasloze woningen, wijken en gebouwen | € 15 miljoen |
| Totaal | € 124 miljoen |
3. Demonstratie- en pilotprojecten
De DEI ondersteunde primair demonstratieprojecten. In dit kader moet een demonstratieproject worden gezien als een investeringsproject. Daarnaast was er beperkt ruimte voor experimentele ontwikkeling. Dit gaat veranderen. Vanaf 2019 ondersteunt de DEI ook pilotprojecten. Een aantal jaren geleden werd de focus op demonstratieprojecten al losgelaten voor energiebesparingsprojecten binnen de industrie. De nieuwe thema’s staan alleen maar open voor pilotprojecten.
4. First come first serve
De DEI werkte in het verleden altijd met twee tenders per jaar. Vanaf 2019 gaat de DEI echter werken met het first come first serve principe. De voorstellen worden beoordeeld op volgorde van binnenkomst. Projecten die voldoen aan de eisen krijgen geld, totdat het budget op is. Kortom, wees er op tijd bij!
5. Maximering voor industrieprojecten
Binnen de DEI is ruimte voor CO2-besparende projecten binnen de industrie. Hier gaat veel geld naartoe: €30 miljoen. Voor demonstratieprojecten geldt dat de subsidie is gemaximeerd op € 40 per 1000 kg minder CO2-uitstoot. Bij pilotprojecten moet de uiteindelijke subsidie lager uitkomen dan € 100 per 1000 kg CO2.
6. Internationale projecten
Het afgelopen jaar werd het al lastiger om een DEI-project in het buitenland op te zetten (behalve voor projecten op Bonaire, Sint Eustatius of Saba). De aanvrager, de investeerder in het project, moet namelijk de uiteindelijke eigenaar van de installatie zijn en blijven. Deze regel blijft gelden, maar de DEI gaat straks nog een stapje verder: de voorgestelde CO2-reductie moet in Nederland plaatsvinden.
Kansen en uitdagingen
Zoals gezegd komt de verruiming van de DEI voort uit de klimaatenvelop 2019. Nadeel is dat het budget beschikbaar is voor 2019. De projecten moeten in dit jaar worden uitgevoerd en afgerond. Kleinere projecten (max. € 125.000 subsidie per projectpartner) mogen wel doorlopen tot in 2020. Voor deze projecten geldt dat ze een maximale looptijd hebben van een jaar. Grotere projecten moeten op 31 december 2019 zijn afgerond.
Hierdoor zullen veel projecten, die in de basis uitstekend binnen de regeling passen, geen schijn van kans maken. Veel projecten kennen immers een langere doorlooptijd. De regeling gaat waarschijnlijk op 4 februari open. Dat betekent dat grotere projecten (meer dan € 125.000 per projectpartner) een maximale doorlooptijd kunnen hebben van 11 maanden. Om een kans te maken moet het project nu al worden vormgegeven.
De beperkingen qua doorlooptijd gelden alleen voor projecten die binnen de nieuwe categorieën binnen de DEI vallen. Traditionele projecten, oftewel projecten die zich richten op de productie van duurzame energie of energiebesparing, mogen maximaal 4 jaar duren. Deze projecten worden namelijk niet gefinancierd uit de klimaatenvelop.
Programma in transitie
Extra geld is goed nieuws. De beperkende doorlooptijd maakt het alleen wel extra complex. Gelukkig is dit van tijdelijke aard. De klimaatenvelop is een tussenoplossing om meer geld in te zetten voor het klimaat. Met de ingang van een nieuw klimaatakkoord wordt het weer mogelijk om meerjarige projecten en initiatieven te ondersteunen. Nog even wachten dus.
Pakt u de handschoen op?
Ziet u kansen en sluit de DEI nieuwe stijl aan bij uw ambities? Neem dan contact met ons op. Evers + Manders Subsidieadviseurs heeft goede ervaringen met de DEI en onderzoekt graag samen met u de mogelijkheden.
Ook geïnteresseerd in de voorgenomen beleidsveranderingen binnen de SDE+? Klik hier.
Disclaimer: de Minister moet de voorgenomen plannen nog goedkeuren.
